Haptonomie is een leer/wetenschap die zich bezig houdt met voelen, aanraken en direct (lichamelijk) contact, de wetenschap van de affectiviteit. Haptonomie gaat over de ontwikkeling van het menselijk gevoelsleven en de ontwikkeling van het tastzintuig. Maar ook over houding en gedrag, lijfelijke bewegingen en gebaren (non-verbale communicatie). Letterlijk betekent haptonomie ‘de leer van het menselijk gevoel en gevoelsleven’. De haptonomie is in de jaren ’50 – ’60 ontwikkeld door de Nederlander Frans Veldman.
Hapsis = tast, tastzin, gevoel, gevoelsleven
Nomos = regel, regels, regelmatigheden, wetten, wetmatigheden
Hapsis = een afleiding van het woord ‘Haptein’, wat zoveel betekent als: aanraken om te helen; om gezond te maken, te bevestigen. Heel zijn in denken, voelen en handelen.
Haptonomie = ‘wetmatigheden van het gevoel’ of ‘regels/regelmatigheden in en van het gevoel en gevoelsleven.
Haptotherapie is de therapeutische toepassing van de haptonomie en is er op gericht je weer in contact te brengen met jezelf en met je gevoelens. In onze moderne, snelle wereld wordt sterk de nadruk gelegd op het verstand, het willen, het moeten, het presteren om ‘erbij’ te blijven horen. Deze vorm van therapie draagt bij aan de balans tussen denken, voelen en handelen (en het mogen zijn tegenover het moeten) terug te brengen.
We starten met een mondeling intake waarin we oriënteren op waar je nu ‘last’ van hebt, je hulpvraag. In de vervolgsessies ga jij jezelf steeds meer ontmoeten. Daarbij maken we gebruik van de zogenaamde positiebepaling en vervolgens, indien passend, de haptonomische aanraking. Positiebepaling geeft ons een eerste blik op hoe jij je beweegt in deze wereld. Jij meldt je in jouw omgeving. De haptonomische aanraking geeft inzicht in hoe jij beweegt als de buitenwereld zich bij jou meldt. De positieve werking van aangeraakt worden kan je helpen weer in contact te brengen met je emoties en je gevoel. Daarin kijken we voortdurend naar jouw Beweging, je Ruimte en de Relatie, (BRR) in het contact in het hier en nu.
Haptotherapie gaat vooral over het HIER EN NU. Ook heel ‘mindful’ dus. Iedereen heeft een rugzak op, met ervaringen uit het verleden. De een heeft een zware rugzak, de ander een lichtere. In de haptotherapie kijken we vooral naar waar je nu staat, met alles wat er is. En door dingen te doen; oefeningen in de ruimte, op de bank, met materialen, met aanraking, zul je ervaringen opdoen die gericht zijn op het beleven op dat moment. Vaak herken je dan patronen in jouw dagelijkse contact en leven. Je kunt de de signalen van je lijf weer herkennen. Je kunt inzicht krijgen in wat het met je doet als jij je te open opstelt of wanneer je juist sluit, blokkeert en/of eigenlijk niet echt te voorschijn (durft te) komen. Door deze signalen te herkennen en serieus te nemen, kun je er verantwoordelijkheid voor nemen en er naar gaan handelen.
Maar ook ons denken en praten hoort erbij. Het gesprek dient om woorden te geven aan wat is gevoeld en beleefd.
Zo kan haptotherapie je helpen om bijvoorbeeld (onverwerkte) emoties te verwerken, te gaan vertrouwen op je eigen gevoel en keuzes te maken die overeen komen met je gevoel. Dikwijls verdwijnen dan ook (onverklaarbare) fysieke klachten als spanning in je nek en schouders (last op je schouders), pijn in de buikstreek of last van je darmen (een baksteen in je maag, iets is moeilijk om te verteren, knoop in je buik), etc.
Voor sommigen kan de essentie van haptotherapie wat ‘zweverig’ klinken, maar het is juist heel concreet. Want je lijf liegt niet. Door de concrete ervaring worden gevoelens, denken en handelen juist steeds duidelijker en concreter.
Een haptonoom werkt binnen zijn of haar eigen beroep op haptonomische grondslag. Een fysiotherapeut die op basis van de haptonomie werkt, heeft de basisopleiding haptonomie gevolgd. Ook een maatschappelijk werker of iemand die werkt in de verpleging kan de haptonomie vanuit de basisopleiding toepassen in zijn of haar werk.
Een haptotherapeut leert een nieuw beroep, past de haptonomie toe in de begeleiding van mensen in therapeutische zin en laat daarmee vaak zijn oorspronkelijke beroep los. Een haptotherapeut heeft minimaal een vierjarige, erkende beroepsopleiding gevolgd. Als haptotherapeut ben ik aangesloten bij de beroepsvereniging het NVPA en ben daarmee verplicht tot o.a. regelmatige na- en bijscholing en aangesloten bij het kwaliteitsregister en een klachten- en geschillencommissie.
Dat verschilt per persoon en hangt mede af van de hulpvraag. Als na het eerste intakegesprek besloten wordt om aan de slag te gaan, volgen in ieder geval nog drie afspraken. Na de eerste drie afspraken bespreken we in vierde sessie of haptotherapie de meest passende therapie is en zo ja, stellen we samen het begeleidingsplan vast waarin wordt gekeken naar wat je werkelijke ontwikkelvraag is en met welke doelen jij aan de slag gaat. Het aantal sessies staat dus niet vast; voor sommige mensen zijn de eerste vier sessies voldoende, anderen hebben aan 10 sessies voldoende, anderen weer meer. Tussen de sessies zit ca. twee tot drie weken. Dan is er tijd om met de nieuwe inzichten te laten beklijven en in het dagelijkse leven te gaan oefenen.
Verder kun je er altijd voor kiezen om zelf verder te gaan en terug te komen als je merkt dat je weer wat hulp kan gebruiken, een APK-sessie noem ik dat. Dit alles is mogelijk, in onderling overleg bekijken we wat voor jou het beste is.
Het aangeraakt worden is wezenlijk en essentieel in de haptotherapie. Door praten óver gevoelens kan veel onderdrukt , ontkend of vermeden worden. Soms is alles al gezegd, of schieten woorden tekort, maar kan in stilte en in fysiek contact (grote) ruimte ontstaan om te mogen voelen, zonder dat er over gepraat hóéft te worden.
De haptonomische aanraking wordt in alle zorgvuldigheid ingezet. Via de aanraking meld ik mij bij jou als cliënt, ik ben de buitenwereld die bij jou ‘binnenkomt’. Dat moet passend zijn in de begeleiding en verschilt vanzelfsprekend per persoon en zijn of haar hulpvraag. Door aan te raken wordt het voelbaar wat er speelt. Het is altijd aan jou om wel of niet op die uitnodiging in te gaan. Het kunnen, durven en willen openen voor menselijk contact, in jouw eigen tempo, jouw tijd en ruimte en eigen keuzes worden hierdoor voelbaar en bewust gemaakt. Dit gebeurt in het gesprek met elkaar, door een en ander te ervaren door middel van materialen en in direct contact op de behandelbank.
Aanraken heeft in onze cultuur helaas al gauw een seksuele lading. Terwijl aanraken, – in de zin van een hand op je knie, een arm om je schouder, een omhelzing -, veel meer een teken van begrip, affectie, steun, nabijheid en respect is. Aanraken geeft een gevoel van saamhorigheid en verbinding, het is meer een middel om echt contact te maken.
“Dan kun je je ontwikkelen en mag je zijn zoals je bent om te worden wie je bent, maar nog niet kunt zijn. En je mag het worden op jouw manier en in jouw tijd” (Anna Terruwe).
Ja, vaak kan dat. Het is dan wel belangrijk dat beide therapeuten hiervan op de hoogte zijn. Het kan een goede aanvulling op elkaar zijn. Indien wenselijk, door jou of vanuit een van de behandelaars of huisarts, kan er tussen de behandelaars overleg plaatsvinden kan dat. Dat gebeurt alleen met jouw toestemming.
Een verwijzing van een huisarts is niet nodig. Je kunt zonder verwijzing een afspraak met mij als haptotherapeut maken en de facturen indienen bij jouw zorgverzekeraar.
Ja, de meeste ziektekostenverzekeringen vergoeden haptotherapie in een aanvullende zorgverzekering. Haptotherapie valt niet onder de basisverzekering, het valt daarom ook niet onder het verplichte eigen risico. De hoogte van de vergoeding verschilt per verzekeringsmaatschappij en de keuze van je aanvullende verzekering. Lees hier meer over vergoedingen.
Ontevreden?
Samen lossen we het op!
Wij willen allemaal ‘samen-werken’ aan goede zorg. Toch kan het zijn dat je niet tevreden bent over de zorg die je krijgt. Wij willen dan de oorzaak daarvan wegnemen. Zo voorkomen wij dat wat jou dwarszit, blijft voortduren of zich herhaalt. En helpen wij elkaar om de zorg te verbeteren. Welke stappen kun je zetten?